Spruitjes kweken is niet alleen leuk maar ook belonend. Stel je voor dat je je eigen verse spruitjes kunt plukken uit je achtertuin.
Heb je ooit het knapperige plezier van zelfgekweekte spruitjes ervaren? Zo niet, dan mis je echt iets. Maar maak je geen zorgen, want we gaan je helpen om te beginnen met het kweken van je eigen spruitjes.
Welke soort spruitjes kweken?
Spruitjes zijn populaire wintergroenten die in veel variëteiten verkrijgbaar zijn. Afhankelijk van je voorkeur en het klimaat waarin je woont, kun je kiezen uit verschillende soorten spruitjes.
- ‘Brest’: Deze variëteit staat bekend om zijn resistentie tegen ziektes en levert grote, stevige spruitjes op.
- ‘Brussel’s Best’: Een favoriet onder veel tuinders. Deze spruitjes zijn compact en hebben een zoete smaak, vooral na de eerste vorst.
- ‘Long Island Improved’: Dit is een van de meest traditionele variëteiten en wordt vaak in supermarkten verkocht. Ze hebben een korte groeiperiode en leveren medium tot grote spruitjes op.
- ‘Bubbles’: Deze soort is resistent tegen vele ziektes en plagen. De spruitjes zijn lichtgroen en hebben een milde smaak.
- ‘Trafalgar’: Bekend om zijn hoge opbrengst en heerlijke smaak. De spruitjes zijn middelgroot en stevig.
- ‘Red Bull’: Voor degenen die iets anders willen, is er de ‘Red Bull’. Deze spruitjes zijn paars-rood van kleur en voegen een unieke twist toe aan je gerechten.
Bij het kiezen van een spruitjesvariëteit is het belangrijk om rekening te houden met de groeiperiode, de grootte van de spruitjes en je persoonlijke smaakvoorkeur. Ook kan het nuttig zijn om advies in te winnen bij lokale tuincentra of andere tuinders in je regio. Zij kunnen je vaak vertellen welke soorten het beste groeien in jouw specifieke klimaat en grondsoort. Zo kan spruitjes kweken nog leuker en vooral lekkerder worden.
De meest geschikte standplaats
De locatie is cruciaal. Spruitjes geven de voorkeur aan een zonnige plek met goed doorlatende grond. Ze zijn echter wel tolerant tegenover halfschaduw. Zorg ervoor dat de plek die je kiest voldoende zonlicht krijgt.
Grond voorbereiden
Spruitjes zijn veeleisende planten als het op grond aankomt. Ze hebben een voedzame, goed doorlatende grond nodig om tot hun recht te komen.
- Zoek een locatie uit die minstens 6 uur zonlicht per dag ontvangt. Hoewel spruitjes wat schaduw kunnen verdragen, presteren ze het best in volle zon.
- Begin met het losmaken van de grond tot een diepte van ongeveer 30 cm. Dit zorgt voor een goede drainage en maakt het makkelijker voor de wortels om zich te verspreiden.
- Meng goed verteerde compost of oude mest door de grond. Dit verrijkt de grond met essentiële voedingsstoffen en verbetert zowel de structuur als het vochtvasthoudend vermogen van de grond.
- Spruitjes geven de voorkeur aan een licht zure tot neutrale pH (tussen 6,0 en 7,5). Gebruik een pH-testkit om de pH van je grond te meten. Als de grond te zuur is, kun je kalk toevoegen om de pH te verhogen; als het te alkalisch is, voeg dan tuinturf toe om de pH te verlagen.
- Zorg ervoor dat je alle onkruid en andere ongewenste planten uit het plantgebied verwijdert. Onkruid concurreert met spruitjes om voedingsstoffen, water en licht.
- Voeg een slow-release meststof toe die rijk is aan stikstof. Spruitjes hebben veel stikstof nodig voor hun groei. Volg de aanwijzingen op de verpakking voor de juiste dosering.
- Geef de grond goed water voordat je de spruitjes gaat planten of zaaien. Zorg ervoor dat de grond vochtig maar niet doorweekt is.
- Overweeg om een laag mulch aan te brengen. Dit helpt om vocht in de grond te behouden, onkruidgroei te verminderen en de grondtemperatuur stabiel te houden.
Door je grond goed voor te bereiden, leg je een stevige basis voor je spruitjes om te groeien en te floreren. Het lijkt misschien veel werk, maar de beloning in de vorm van sappige, zelfgekweekte spruitjes is het zeker waard.
Spruitjes zaaien
Zaaien kan direct in de grond of in zaaitrays, en ze dan later uitplanten. Je kunt ook jonge plantjes kopen en zelf uitplanten. Als je direct zaait, zorg dan voor een afstand van ongeveer 60 cm tussen de planten. Bedek de zaden licht met aarde en geef ze goed water.
Verzorging
Spruitjes zijn robuuste planten, maar net als elke andere groente hebben ze de juiste verzorging nodig om te floreren. Het geheim van smaakvolle spruitjes zit in een goede verzorging. Hier zijn enkele essentiële verzorgingstips om je te helpen de gezondste en smakelijkste spruitjes te kweken:
- Water geven
- Spruitjes hebben regelmatig water nodig, vooral tijdens droge periodes.
- Zorg ervoor dat de grond vochtig blijft, maar niet doorweekt. Een diepe, minder frequente watergift is beter dan elke dag een beetje.
- Geef bij voorkeur ‘s ochtends water om verdamping te minimaliseren en ziektes te voorkomen.
- Bemesten
- Voeg tijdens het groeiseizoen elke 4 tot 6 weken een allround groentevoeding toe.
- Vermijd overbemesting, vooral met stikstofrijke meststoffen, omdat dit de bladgroei kan bevorderen ten koste van de spruitjes.
- Mulchen
- Bedek de grond rondom de spruitjes met een laag mulch om vocht vast te houden, de grondtemperatuur te reguleren en onkruidgroei te voorkomen.
- Gebruik organische mulch zoals stro, bladcompost of houtsnippers.
- Ongediertebestrijding
- Hou een oogje in het zeil voor plagen zoals koolwitjes, slakken en bladluizen.
- Gebruik organische bestrijdingsmethoden zoals insectengaas of biologische sprays indien nodig.
- Moedig natuurlijke roofdieren aan, zoals lieveheersbeestjes en vogels, door het planten van bloemen en het plaatsen van vogelhuisjes.
- Ziektepreventie
- Voorkom dat water op de bladeren blijft staan, omdat dit schimmelziekten kan bevorderen.
- Praktijk gewasrotatie: Plant spruitjes niet op dezelfde plek waar vorig jaar koolgewassen stonden om ziekten te voorkomen.
- Uitdunnen en snoeien
- Als spruitjes te dicht bij elkaar groeien, dun ze dan uit om een goede luchtcirculatie te bevorderen.
- Overweeg de bovenste groeipunt van de plant te snoeien zodra de spruitjes beginnen te vormen. Dit bevordert de groei van grotere spruitjes.
- Ondersteuning
- Aangezien spruitjesplanten topzwaar kunnen worden, is het een goed idee om ze te ondersteunen met stokken of tuinnetten, vooral in winderige gebieden.
Ziekten en ongedierte
Spruitjes kunnen, net als andere koolsoorten, te maken krijgen met een scala aan ziekten en plagen. Hier een overzicht van de meest voorkomende problemen en hoe je ze kunt aanpakken:
Ziekten
Koolrot
- Symptomen: Donkere, waterige vlekken op de bladeren die zich uitbreiden en rotten veroorzaken.
- Behandeling: Verwijder geïnfecteerde planten en zorg voor een goede afstand tussen de planten voor luchtcirculatie. Voorkom overbewatering en zorg voor een goede afwatering.
Koolknobbelaaltje
- Symptomen: Knobbeltjes op de wortels en verminderde groei.
- Behandeling: Praktijk gewasrotatie. Gebruik resistente variëteiten.
Meeldauw
- Symptomen: Witte, poederachtige vlekken op bladeren.
- Behandeling: Zorg voor voldoende luchtcirculatie en vermijd water op de bladeren. Gebruik fungiciden indien nodig.
Ongedierte
Koolwitjes en rupsen
- Symptomen: Gaten in de bladeren en de aanwezigheid van groene rupsen.
- Behandeling: Gebruik insectengaas om vlinders weg te houden. Handmatig verwijderen of biologische bestrijdingsmiddelen zoals Bacillus thuringiensis gebruiken.
Bladluizen
- Symptomen: Kleine, kleverige insecten op de onderzijde van bladeren die de groei kunnen vertragen.
- Behandeling: Gebruik insectenzeep of neemolie. Moedig natuurlijke roofdieren aan zoals lieveheersbeestjes.
Slakken en naaktslakken
- Symptomen: Grote, onregelmatige gaten in bladeren.
- Behandeling: Handmatig verwijderen ‘s nachts, gebruik biervallen of biologische korrels die veilig zijn voor huisdieren.
Koolvlieg
- Symptomen: Verwelking van planten door larven die aan de wortels vreten.
- Behandeling: Gebruik fijn insectengaas of koolkragen om de vliegen weg te houden.
Wanneer oogsten
Het oogsten van spruitjes op het juiste moment is cruciaal voor de smaak en textuur. Te vroeg oogsten kan leiden tot kleine en onvolwassen spruitjes, terwijl te laat oogsten kan resulteren in houterige en bittere spruitjes. Dus, wanneer is het perfecte moment om die heerlijke kleine groene knopjes te plukken?
Grootte en stevigheid
- Spruitjes zijn meestal klaar om te oogsten wanneer ze de grootte van een grote knikker hebben bereikt, ongeveer 2 tot 4 cm in diameter.
- Ze moeten stevig aanvoelen als je ze tussen je vingers knijpt.
Begin van onderen
- Spruitjes rijpen van de onderkant van de stengel naar de bovenkant. Begin daarom met het oogsten van de onderste spruiten en werk zo naar boven.
- Draai de spruit gewoon van de stam af of gebruik een scherp mes om ze te snijden.
Invloed van vorst
- Een lichte vorst kan eigenlijk gunstig zijn voor spruitjes. Het kan helpen om hun smaak zoeter te maken. Overweeg daarom om een deel van je spruitjes te laten staan tot na de eerste vorst.
- Maar let op: een zware, aanhoudende vorst kan de spruitjes beschadigen, dus het is een afweging tussen het verbeteren van de smaak en het risico van verlies.
Kleur en uiterlijk
- Rijpe spruitjes hebben een levendige groene kleur, hoewel er ook paarse spruitjes op de markt zijn. Als ze geel beginnen te worden of de blaadjes beginnen te openen, zijn ze overrijp en kunnen ze bitter smaken.
Tijdsduur
- Afhankelijk van de variëteit en de weersomstandigheden, zijn spruitjes meestal klaar om te oogsten 90 tot 100 dagen na het planten van zaailingen, of 130 tot 150 dagen na direct zaaien.
Continue oogst
- Zodra je begint met oogsten, controleer de planten dan regelmatig. Omdat ze niet allemaal tegelijk rijpen, kun je gedurende enkele weken spruitjes oogsten.
Wat doen met de rest van de plant
Na het oogsten kun je je afvragen wat je met de rest van de plant moet doen. Snij de plant terug en composteer deze. Dan kun je deze compost gebruiken voor het spruitjes kweken van volgend jaar. Of laat de planten in de moestuin staan, soms krijg je een tweede, kleinere oogst.
Kool zaden assortiment zaadlint
Broccoli zaden, koolrabi zaden, rode kool zaden, witte kool zaden, spruiten zaden, boerenkool zaden
Sjoerd is de eigenaar van tuinengazononderhoud.nl en beleeft al jaren plezier aan zijn tuin. Door zijn interesse in planten, struiken en tuininrichting schrijft hij met veel plezier over alle onderwerpen in-en rondom de tuin. Ontstaan vanuit een passie voor groen is tuinengazononderhoud opgezet om inspiratie en tips te geven.
